در این یادداشت به بررسی نکاتی چند درباره یوم الله سیزده آبان و وقایع تاریخی آن خواهیم پرداخت؛

الف – یوم الله ۱۳ آبان، بستر وقوع سه حادثه مهم در تاریخ انقلاب اسلامی ملّت ایران است:

۱- ۱۳ آبان ۱۳۴۳ – تبعید حضرت امام خمینی(ره) به ترکیه:

 در سال ۱۳۴۳ قانون کاپیتولاسیون به تصویب مجلس به اصطلاح ملّی ایران رسید. بر اساس آن، آمریکاییهای حاضر در ایران مصونیّت قضایی پیدا می کردند و دادگاههای ما حق تعقیب و رسیدگی به رفتارهای مجرمانه آنان را نداشتند و به تعبیر حضرت امام(ره) شاه ایران از یک سرباز آمریکایی پست تر شناخته می شد. برخی ملتها به این قانون ذلت بار تن دادند ولی امام(ره) تسلیم نشدند و مقاومت کردند و این قانون ذلت بار ضد بشری را تقبیح کردند. روشنگری خیرخواهانه و عزت مدارانه امام خمینی(ره) موجب اعتراض علماء و روحانیون و مردم بر علیه خاندان شاه شد. بنابراین مزدوران شاه به فاصله یک هفته، در روز ۱۳ آبان ۱۳۴۳ امام(ره) را دستگیر و به ترکیه و سپس به نجف تبعید کردند. بدین ترتیب روز ۱۳ آبان نقطه عطفی در مبارزات ضد امریکائی گردید.

۲- ۱۳ آبان ۱۳۵۷ – قتل عام و کشتار دانش آموزان و دانشجویان توسط مزدوران رژیم شاه:

اقدام استکبارستیزانه حضرت امام(ره) و حمایتهای علما و مردم از کار عاشورایی ایشان، چراغ راهی شد تا در ۱۳ آبان ۱۳۵۷ ، در اوج مبارزات ضد استکباری مردم مسلمان و انقلابی ایران و در اعتراض به تبعید رهبر کبیر انقلاب اسلامی، با وجود گذشت ۱۵ سال، عده کثیری از دانش آموزان و دانشجویان در مقابل دانشگاه تهران تجمع نموده و با شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر شاه به جنگ با طاغوت بروند. رژیم سرسپرده شاه که فرمان از اربابان آمریکایی خود می گرفت، دست به کشتار وحشیانه این طرفداران نوجوان خمینی کبیر(ره) زد. به طوریکه در جریان این اجتماع مامورین نظامی رژیم پهلوی به جمعیت دهها هزار نفری دانشجویان و دانش آموزان یورش برده و پس از وحشیگیریهای فراوان، تعدادی از دانش آموزان و دانشجویان را شهید و صدها نفر را مجروح و مصدوم نمودند. خون این شهدای مظلوم، استخوانهای پوسیده سلطنت ۲۵۰۰ ساله شاهان ظالم را در هم شکست. از این رو برای بزرگداشت یاد شهدای این فاجعه، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ۱۳ آبان به عنوان «روز دانش آموز» نام گرفت.

۳- ۱۳ آبان ۱۳۵۸ – تسخیر لانه جاسوسی آمریکا توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام:

 با پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، دسیسه های شیطان بزرگ،علیه ملّت ایران هر روز بیشتر می شد. مرکز شیطنتهای او در داخل کشور و در منطقه، سفارتخانه آمریکا در تهران بود. بر این اساس، در سالروز دو حادثه پیش گفته، در روز ۱۳ آبان ۱۳۵۸، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام در یک حرکت انقلابی، سفارتخانه مزبور یا همان لانه جاسوسی شیطان بزرگ را تصرف کردند. مهندس بازرگان به عنوان رییس دولت موقت و عضو نهضت آزادی از این کار دانشجویان ابراز نارضایتی کرد ولی امام خمینی(ره) ضمن تأیید کار دانشجویان، آن را انقلابی بزرگتر از انقلاب اوّل دانستند. این کار بزرگ دانشجویان موجب شد تا در فرهنگ کشور ما، ۱۳ آبان به عنوان «روز ملّی مبارزه با استکبار جهانی» شناخته شود.

ب – استکبار چیست و مستکبر کیست؟
 

استکبار به معنایِ خود را بزرگ پنداشتن، تکبّر کردن، خودنمایی و گردن کشی کردن است.آن است که یک شخص، یک گروه یا حتی یک کشور، خود را فراتر از حق بداند و با تکیه بر قدرت ظاهری خویش که برخواسته از ثروت فراوان یا موقعیت ویژه سیاسی و اجتماعی است، خویشتن را معیار حق قرار دهد.مستکبر در دیدگاه قرآن کریم کسی است که علاوه بر عدم پذیرش حق و سر باز زدن از دعوت انبیاء، در صدد اغفال و اغوای دیگران است و می کوشد، بذر تردید را در فکر و دل مردم بکارد و ایمان آنان را سُست و پیرو اندیشه ها و روشهای شیطانی و هوس آلود خود سازد.

ج – دلایل مبارزه با استکبار

برای ملموس تر شدن موضوع، باید علت مبارزه ایران با آمریکا، به عنوان سر کرده استکبار جهانی مد نظر باشد. با بررسی مبانی سیاست خارجی آمریکا در قبال سایر کشورها، به این نتیجه می رسیم که براساس دیدگاه ماتریالیستی و مادیگرانه کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، تأمین منافع ملی و دست یابی به سود بیشتر، مهم ترین اصل حاکم بر سیاست خارجی آنان است که در جهت تحقق آن، اقدام به هر عملی، هر چند غیر اخلاقی، جایز و پسندیده است. بر این اساس، منافع ملی آنان جز از راه وابستگی سایر کشورها، خصوصاً کشورهای جهان سوم و جلوگیری از استقلال و خودکفایی آنان، حاصل نمی شود نتیجه آن که آمریکا برای تأمین منافع و حفظ و گسترش هژمونی و سلطه خویش بر سایر نقاط جهان و تحقق دهکده ی جهانی با کدخدایی خود، از انجام هر اقدامی جهت عقب نگاه داشتن کشورهای توسعه نیافته و زمینه سازی عدم پیشرفت آنان دریغ نخواهد کرد.کارنامه عملکرد و اقدامات آمریکا در قبال ملت ایران نیز در گذشته و حال؛ به روشنی، جلوگیری و ممانعت امریکا از پیشرفت ملت ما را در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی، علمی و…، به اثبات می رساند و همین بدخواهی خبیثانه او، علت اصلی مبارزه ملت ما با استکبار جهانی به سرکردگی آمریکاست. که به شرح زیر بیان می شود:

۱- از نظر عقلی، نمی توان «برای حیات زیر سلطه غیر»، ارزشی قائل شد؛ زیرا ارزش حیات، به آزادی و استقلال است. حضرت امام(ره) تاکید می کنند: مطابق هیچ منطقی نیست که سی میلیون جمعیت، همیشه تحت فشار باشد و همیشه این جمعیت کار بکنند و حاصل کارشان را دیگران ببرند.

۲- از نظر شرعی نیز در آیات و روایات متعددی، مستضعفین، یعنی کسانی که مورد ظلم و تهاجم استکبار قرار گرفته اند، موظف به دفاع و جهاد با مستکبرین شده اند. به علاوه، در قرآن و احادیث معصومین علیهم السلام کسانی که در راه حمایت از مستضعفین کوتاهی و سستی می کنند، مورد نکوهش قرار گرفته اند.

۳- بر اساس قاعده قرآنی نفی سبیل(لن یجعل الله للکافرین علی المسلمین سبیلا) مسلمانان نباید به سلطه کافران بر خودشان تن دهند. امام حسین علیه السلام به صراحت تن ندادن به ذلت حکومت امثال یزید را یکی از اهداف قیام خود می داند و بر هر مسلمانی واجب است که یزید زمان خود را بشناسد و مانند سالار شهیدان به قیام با او برخیزد.

۴ – جمهوری اسلامی ایران، سعادت انسان در تمام جوامع بشری را آرمان خود و استقلال، آزادی و حکومت حق و عدل را حق همه مردم جهان می داند و در عین خودداری کامل و نفی هرگونه دخالت در امور داخلی ملت های دیگر، از مبارزه حق طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین، در هر نقطه از جهان حمایت می کند.

۵ – اصل وقوع انقلاب اسلامی، برای رهایی از یوغ استکبار بوده و حفظ انقلاب و همچنین تأمین اهداف و منافع کشور، ادامه این مبارزه را می طلبد تا در جهت حفظ عزت، استقلال و رعایت منافع کشور خود و همچنین دست یابی به پیشرفت و توسعه همه جانبه و دفاع از حقوق همه ستم دیدگان و مستضعفان جهان، مبارزه با استکبار جهانی را تا پیروزی نهایی ادامه دهیم. واضح است که منظور از مبارزه با استکبار، فقط مبارزه نظامی نیست؛ بلکه بیشترین تأکید بر مبارزه فرهنگی و تلاش برای بیداری و رشد سیاسی ملل مظلوم جهان است.

بنا بر این، یک انسان از نظر عقلی و حقوقی؛ و یک مسلمان –علاوه بر آن دو – از نظر آموزه های قرآن و عترت و احکام شرع نورانی اسلام، باید درباره ی ظلم و بیداد مستکبرین بی تفاوت ننشیند و در برابر ظالم، قیام به حق نماید و مبارزه با مستکبران را به تأسی از حضرت سیدالشهدا و شهدای کربلا علیهم السلام به عنوان راهبرد زندگی خود برگزیند چنانچه بسیاری از متفکران و مردم غیرمسلمان مانند گاندی –رهبر انقلابی هندوستان که هندی ها را از زیر یوغ انگلستان نجات داد –چنین کردند و پیروز شدند.