کاهش قیمت نفت طی پنج ماه گذشته و سقوط قیمت به ۵۵ دلار حال همه را خراب کرد؛ از تولید‌کننده گرفته تا مصرف‌کننده و این در حالی است که العالم در خبری فوری اعلام کرد که حال پادشاه عربستان وخیم است تا وضعیت بازار نفت در انتظار یک شوک بزرگ باشد. 
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند بازار نفت با توجه به نا‌آرامی‌های لیبی و وضعیت شکننده داخلی عربستان به مرزی رسیده است که می‌تواند تمام کاهش‌های شیبدار بهای بشکه‌های سیاه را یک شبه جبران کند. در وضعیت فعلی قیمت‌ها کشورهای تولید‌کننده و مصرف‌کننده با مشکلات بسیاری مواجه شده‌اند به ویژه کشورهای حوزه خلیج فارس که فعلاً در حال از «جیب» خوردن هستند و تداوم چنین روندی آنها را با بحران بزرگ مواجه خواهد کرد؛ بحرانی که قطعاً به تغییر رژیم سیاسی آنها منجر خواهد شد. 
کاهش درآمدهای نفتی اعراب، آنها را به کاهش هزینه سوق داده است و همه اقتصاد آنها را تحت تأثیر قرار داده است. این کشورها که برای سرایت نکردن موج بیداری اسلامی به خود، پول نفت را به جامعه تزریق کرده و با تشکیل دولت رفاه سعی در راضی نگه داشتن مردم داشتند این روزها با چالش بزرگی مواجه شده‌اند. 
این وضعیت در بورس به اوج خود رسیده است به طوری که برخی از بازارهای بورس کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، با وجود تجربه افزایش ۵۰ درصدی قیمت در نیمه سال ۲۰۱۴، در پایان این سال متحمل زیان شدید شدند و همه دستاوردهایشان را از دست دادند. 
در واقع بازارهای بورس کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌‌فارس شدیدترین افت را در سال ۲۰۱۴ میلادی تجربه کرد. اغلب بازارهای بورس این کشورها پس از کاهش شدید قیمت نفت و تشدید نگرانی سرمایه‌گذاران درباره احتمال عدم تداوم تزریق سرمایه دولتی از سوی اعضای این شورا، همه سود خود را در یک ماه پایانی این سال از دست داد. 
در همین چارچوب بورس عربستان که بزرگ‌ترین بازار بورس درکشورهای عربی به شمار می‌رود درحالی که در روز ۲۲ ژوئیه سال ۲۰۱۴ بزرگ‌ترین افزایش قیمت را درشش سال گذشته تجربه کرد، پس از سقوط قیمت نفت همه دستاوردهایش را از دست داد به طوری که میانگین عملکرد آن درکل سال ۲۰۱۴ زیر یک درصد بود. 
بر اساس گزارش‌های رسمی، بورس عربستان با ضرر ۳۰۰ میلیارد دلاری مواجه شده است که با انتشار خبر انتقال ملک عبدالله به بیمارستان شاخص کل این بازار نیز ۵ درصد دیگر کاهش یابد تا خطر سقوط بازار سرمایه عربستان بیشتر احساس شود. 
بازار سرمایه دبی نیز که در نیمه سال ۲۰۱۴ شاهد افزایش ۵۰ درصدی ارزشش بود، پس از کاهش شدید قیمت نفت دچار بحران شد به طوری که میانگین عملکرد حدود ۱۲ درصد درکل این سال را داشت. بورس ابوظبی نیز همین روند را طی کرد و درحالی که افزایش ۲۰ درصدی را در نیمه اول سال ۲۰۱۴ تجربه کرد، درماه پایانی این سال دچار زیان سنگین شد و میانگین عملکردش درکل این سال حدود ۶ درصد بود. 
بورس کویت نیز شاهد کاهش سرمایه‌گذاری و معاملات در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۴ بود که بخشی از آن به وجود مشکلات در اداره این بورس مربوط می‌شد و بخشی دیگر ناشی از کاهش شدید قیمت نفت بود. به طورکلی بازار بورس کویت درسال ۲۰۱۴ میانگین منفی ۰٫ ۶۸ درصد زیان را تجربه کرد. 
در مقابل، بورس قطر در سال ۲۰۱۴ بیشترین افزایش را درمقایسه با بورس‌های دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس داشت و به طور میانگین افزایش ۱۷ درصد را تجربه کرد. یکی از عوامل مهم افزایش ارزش سهام بازار بورس قطر، اقدام این کشور به کاهش محدودیت‌ها برای سرمایه‌گذاران خارجی بود. 
بورس بحرین که معمولاً سرمایه‌گذاری کمتری در آن صورت می‌گیرد، شاهد افزایش بیش از ۱۳درصدی در میانگین عملکرد سال ۲۰۱۴ بود. 
دراین میان بورس مسقط(عمان) بیشترین زیان را در سال ۲۰۱۴ متحمل شد که بیش از ۷درصد درکل این سال بود. 

عربستان در حال انفجار
وضعیت عربستان در مقایسه با سایر کشورها بسیار وخیم‌تر است چراکه این کشور به لحاظ سیاسی در بدترین دوران خود به سر می‌برد و جنگ شاهزادگان برای پادشاهی به اوج خود رسیده است؛ بر اساس اسناد ویکی لیکس طی ۱۰ سال گذشته بیش از پنج کودتا و براندازی توسط نظامیان و برخی شاهزاده‌ها علیه حکومت آل سعود صورت گرفته است که با کمک امریکا خنثی شده است به ویژه کودتایی منتسب به بندر بن سلطان.  بی‌دلیل نبود پادشاه عربستان به دنبال خرید هر مخالفتی با پول بوده است. خانواده سلطنتی بودجه‌های نظامی و امنیتی را نیز افزایش داده است. عبدالله در مارس ۲۰۱۱، ۶۰ هزار شغل جدید امنیتی ایجاد کرد و این کار را اساساً به منظور افزایش امنیت در تأسیسات کلیدی دولت انجام داد. 
ج. کیگان، ‌رئیس سابق سرویس اطلاعات نیروی هوایی امریکا نیز در این رابطه در گزارشی که به کنگره ارائه داد، نوشت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های رژیم‌های مرتجع در جهان عرب که امریکا از جنگ جهانی دوم تاکنون بر آن تکیه می‌کند، خصوصیت عدم ثبات و استقرار در این کشورهاست و اگر بخواهیم از آماده‌ترین مناطق جهان برای انقلاب نام ببریم باید از عربستان محافظه‌کار یاد کنیم. 
عربستان در بدترین وضعیت خود به لحاظ سیاسی و اقتصادی به سر می‌برد و مرگ پادشاه این کشور، بزرگ‌ترین تولید‌کننده نفت جهان را دچار چالش‌هایی جدی خواهد کرد که در نهایت به افزایش قیمت نفت منجر خواهد شد. چالش‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در این کشور به اوج خود رسیده است و خبر مرگ ملک عبدالله همه نقشه‌های امریکایی- سعودی را نقش بر آب خواهد کرد. 

نویسنده: وحید حاجی پور /روزنامه جوان